Misschien heb je het wel eens meegemaakt: je bent net lekker aan het varen als je merkt dat de motor ineens anders klinkt en je ziet geen waterstraal meer uit de uitlaat voor koelwater komen. De temperatuur stijgt en het probleem is duidelijk: je buitenboordmotor koelt niet.
Geen paniek, dit komt vaker voor. Met een beetje handigheid spoor je de oorzaak op en verhelp je het probleem helemaal zelf. Om je daarbij te helpen, leggen we je alles uit over de mogelijke oorzaken en oplossingen voor een niet koelende buitenboordmotor.
Waarom koelt mijn buitenboordmotor niet?
Als de motor geen koelwater meer doorvoert, raakt de warmte in het motorblok opgesloten. Of je nu vaart met een kleine buitenboordmotor of een grotere dieselmotor aan boord hebt, in beide gevallen is dit een probleem. Zeker op de warmere dagen van het jaar of bij langere vaartochten.
Zonder koeling kan er schade ontstaan aan de zuigers, de cilinderwand of zelfs de complete aandrijving. Dit zijn de eerste signalen van een verstoring in het koelsysteem:
- Er komt een zwakke of zelfs helemaal geen straal uit de uitlaat voor koelwater.
- De temperatuur van de motor stijgt en je hoort dat de motor ‘harder’ moet werken.
- Je krijgt een waarschuwingssignaal of de motor valt plotseling uit.
- Bij moderne motoren kan ook een storing in de elektronische sensoren het koelsysteem ontregelen of een foutmelding veroorzaken.
De storing zit meestal op één van deze drie plekken: bij de aanvoer van water (bijvoorbeeld een verstopte aanzuigopening of vuil in het filter), in de stroming zelf (bijvoorbeeld door een versleten impeller), of aan het einde van de route (bijvoorbeeld een verstopte uitlaat of defecte thermostaat). We lopen deze onderdelen straks stap voor stap met je door, zodat je weet wat je moet doen als je motor ineens te warm wordt.
Zo hoort je koelsysteem te werken
Het koelsysteem van een buitenboordmotor is niet ingewikkeld, zeker niet bij modellen met een natte uitlaat. De werking bestaat uit drie stappen:
- Water aanzuigen
De motor zuigt koelwater aan via een waterinlaat, meestal in of net boven het staartstuk. Deze opening kan makkelijk verstopt raken door wier, zand of vuil – vooral als je in ondiep of begroeid water vaart. - Water rondpompen met de impeller
De impeller, een rubberen schoepenwieltje in de waterpomp, zorgt ervoor dat het koelwater door de motor wordt gepompt. De impeller slijt door gebruik en moet regelmatig vervangen worden om problemen te voorkomen. - Warmte afvoeren via de uitlaat
Het opgewarmde koelwater stroomt via de uitlaat naar buiten en voert zo de warmte af. Bij de meeste motoren zie je dat als een straal water net boven het wateroppervlak.
Zonder problemen blijft je buitenboordmotor dus netjes op temperatuur. De thermostaat speelt hierbij een belangrijke rol: hij opent pas als de motor op temperatuur is. Werkt hij niet goed, dan blijft de doorstroming uit, zelfs als de impeller nog prima is. Loopt ergens in dit proces iets mis, door een verstopte inlaat, luchtbellen in de slangen, een versleten impeller of een vastzittende thermostaat, dan stijgt de temperatuur snel.
Mogelijke oorzaken van een verstopte koeling
We hebben vijf veelvoorkomende oorzaken van een verstopte koeling op een rij gezet. In veel gevallen kun je het zelf oplossen.
Vuil in de impeller: impeller vervangen
De impeller is het hart van het koelsysteem. Dit rubberen schoepenwieltje zit in de waterpomp, net boven het staartstuk. Als er vuil zoals zand, slib, plastic of waterplanten tussen komt, kunnen de schoepen beschadigen of vervormen. Soms breken er zelfs stukjes af die vervolgens de leidingen verstoppen.
Een versleten of beschadigde impeller moet je vervangen. Dat kun je prima zelf doen (zie deze uitleg: impeller vervangen). Let op op de draairichting van de schoepen, die moet overeenkomen met de draairichting van de motor. Sinds kort hebben we bij AB Marine Service complete onderhoudskits van Recmar beschikbaar, speciaal voor buitenboordmotoren. Hierin zit ook een nieuwe impeller, samen met andere onderdelen voor regulier onderhoud.
Zoutkristallen en algen: systeem doorspoelen
Vaar je regelmatig in zout water? Dan is de kans groter dat er sprake kan zijn van afzettingen van zoutkristallen in je koelsysteem. Dit is zeker het geval als je de motor na gebruik in zout water niet regelmatig doorspoelt met zoet water. Het zout in de leidingen kristalliseert en blokkeert op den duur de doorstroom. Ook kalk, algen en ander organisch materiaal kunnen zich ophopen, vooral in warme maanden.
Spoel je motor daarom regelmatig door, niet alleen bij het winterklaar maken, maar ook tussendoor. Veel motoren hebben een speciale spoelaansluiting voor een flushing kit of tuinslang. Zo voorkom je dichtslibbende leidingen en verstoppingen.
Een defecte thermostaat: thermostaat controleren
De thermostaat regelt wanneer het koelwater door de motor gaat stromen. Hij opent pas bij een bepaalde temperatuur (meestal tussen de 50 en 60 graden Celsius). Blijft hij dichtzitten, dan blokkeert hij de waterstroom en kan de motor oververhit raken, ook als de impeller nog goed is.
Je kunt de thermostaat zelf testen door hem uit de motor te halen en in een bak met warm water te leggen. Gaat hij niet open? Dan is het tijd voor vervanging.
Verstopping bij de inlaat: zorg dat er water in de motor stroomt
De inlaat, vaak onderaan of net achter het staartstuk, kan verstopt raken door wier, plastic, zand of kleine schelpen. Zeker als je in ondiep of stilstaand water vaart, gebeurt dit snel.
Je kunt het staartstuk losmaken om de inlaat te inspecteren, maar let op: meestal moet je ook de schakelstang losmaken voordat je het staartstuk kunt verwijderen. Controleer ook het rooster en de doorgang goed op vuil of beschadigingen.
Versleten slangen en pakkingen: buitenboord motor onderhouden
Is je buitenboordmotor al wat ouder? Dan kan het ook een kwestie zijn van slijtage. Slangen kunnen na lange tijd scheurtjes krijgen of poreus raken. Rubberen pakkingen rondom de thermostaat en waterpomp kunnen ook gaan lekken.
Dit merk je vaak aan een zwakkere koelwaterstraal of vocht rond slangaansluitingen. Bij twijfel is het dus verstandig om afdichtingen en leidingen goed na te lopen en niet alleen te kijken naar de bewegende onderdelen. Regelmatig pakkingen en leidingen vervangen voorkomt veel problemen.
Wat kun je zelf doen bij koelproblemen?
Tijd om over te gaan tot actie. Als doe-het-zelver is de eerste stap om het probleem te herleiden op basis van een grondige inspectie. Daarna kan het tijd zijn voor onderhoud of het vervangen van belangrijke onderdelen om de motor goed te laten lopen.
Begin met een grondige inspectie
Check eerst of er koelwater uit de motor komt. Is de straal zwak of afwezig? Dan is er duidelijk iets mis. Loop dan deze punten na:
- Controleer of de waterinlaat verstopt is. Die zit meestal in of net boven het staartstuk. Haal eventueel vuil of begroeiing weg.
- Open de motorkap en kijk of de slangen, aansluitingen en het impellerhuis nog intact zijn.
- Check of de wateruitlaat niet verstopt zit. Bij veel motoren zit die net boven het wateroppervlak. Je kunt het gaatje voorzichtig schoonmaken met een stukje visdraad of een dun pennetje.
Zorg voor tijdig onderhoud
Maak je veel draaiuren of heeft de boot juist lang stilgelegen? Zorg dan voor goed onderhoud.
- Spoel je motor door met zoet water na gebruik in zout water.
- Controleer regelmatig de slangen, pakkingen en het staartstuk op scheurtjes, uitdroging of lekkage.
- Laat je motor aan het eind van het seizoen goed winterklaar maken. Dit voorkomt afzetting en corrosie tijdens het stilstaan.
Vervangen kapotte onderdelen
Soms is het tijd om onderdelen te vervangen. Dit kan ook preventief.
- Impeller: Vervang hem jaarlijks als je veel vaart. Bij weinig gebruik is elke twee jaar meestal voldoende, maar controleer hem bij twijfel. In onze onderhoudskits van Recmar zit standaard een impeller inbegrepen.
- Slangen en pakkingen: Als deze ouder worden, kunnen ze lek raken of druk verliezen. Tijdige vervanging voorkomt schade.
- Thermostaat: Controleer hem door hem in warm water te leggen. Gaat hij niet open bij ± 55°C? Dan vervangen.
Aanvullende tips tegen koelproblemen
Tot slot nog een aantal aanvullende tips om eventuele schade te voorkomen.
- Gebruik altijd onderdelen die goed bestand zijn tegen zout en slijtage.
- Zet het staartstuk precies in dezelfde positie terug als bij demontage. Vergeet de schakelstang niet goed vast te zetten.
- Monteer de impeller in de juiste draairichting. De schoepen moeten meebuigen met de draairichting van de motoras.
Buitenboord motor koelt niet? Pak het aan met AB Marine Service
Een niet goed koelende buitenboordmotor is vervelend, maar meestal goed op te lossen. Nieuwe onderdelen nodig? Bij AB Marine Service vind je alles wat je zoekt: bijvoorbeeld impellers, thermostaten, slangen, pakkingen en meer. Sinds kort vind je ook een complete onderhoudskit van Recmar, speciaal voor buitenboordmotoren zoals Yamaha. Daarmee vervang je in één keer de impeller, pakkingen en andere slijtgevoelige onderdelen. Kom je er niet helemaal uit? Neem dan gerust contact met ons op voor gericht advies.
Word snel geholpen via Whatsapp, klik hier!
