Als je overstapt naar lithium accu’s voor je boot of camper, dan is er één vraag heel belangrijk: hoe laad je ze veilig op via de dynamo? Op het eerste gezicht lijkt het gemakkelijk. De motor draait, de dynamo levert stroom en de accu laadt. In de praktijk is het iets ingewikkelder.
Zonder een goede regeling is het namelijk mogelijk om de accu te beschadigen. Ook de dynamo kan overbelast raken. Speciaal voor de booteigenaren en camperbezitters die hun oude loodaccu’s vervangen door systemen met lithium leggen we uit hoe je dit het beste aanpakt.
Waarom lithium accu’s niet zomaar op een dynamo kunnen
Een lithium accu werkt net even anders dan een traditionele loodaccu. Bij een loodaccu is het zo dat deze minder stroom accepteert naarmate hij voller raakt en de dynamo geleidelijk minder zwaar wordt belast. Een lithium accu blijft een hoge laadstroom vragen tot hij vrijwel volledig vol is. Hierdoor moet de dynamo langer op maximaal vermogen draaien.
Verder is het zo dat lithium accu’s een strikte laadspanning vereisen. Bij een loodaccu is een beetje variatie vaak niet zo’n probleem, maar lithium accu’s schakelen het Battery Management System (BMS) direct uit als de spanning te hoog of te laag wordt. Een gewone dynamo en regelaar kunnen dit niet altijd goed aansturen.
Als er dan sprake is van wisselende toerentallen of temperaturen, kan de dynamo oververhit raken en kan de V-snaar doorslippen. De accu laadt dan niet goed op. We behandelen drie gevaren van het rechtstreeks koppelen van een lithium accu aan een dynamo.
Oververhitting van de dynamo
Als een dynamo op vol vermogen blijft draaien, dan wordt hij na een tijdje heet. Zeker bij stationair draaien, want dan krijgt de dynamo weinig koeling. Dit kan uiteindelijk zorgen voor schade aan lagers, wikkelingen en diodes. Dat willen we natuurlijk liever niet.
Oververhitting van de dynamo zorgt voor een geleidelijk proces van mindere prestaties. De dynamo lijkt lange tijd nog te werken, maar levert steeds een beetje minder spanning. Uiteindelijk stopt de dynamo ermee. Een goede regeling en bescherming voorkomt deze problemen.
Verkeerde laadspanningen
Een lithium accu vereist een stabiele laadspanning. Voor LiFePO4-accu’s ligt de juiste laadspanning meestal tussen 14,2 en 14,6 volt, afhankelijk van het merk en het type BMS. Een gewone dynamo met ingebouwde spanningsregelaar is niet gemaakt om binnen die nauwe marges te blijven. Het kan dan zo zijn dat de lithium accu nooit volledig opgeladen raakt.
Het kan ook zo zijn dat de spanning bij hogere toerentallen te ver oploopt. Bij een te hoge spanning grijpt het BMS in en onderbreekt het de laadstroom. Dit kan plotselinge spanningspieken in het boordnet veroorzaken en leiden tot schade aan gevoelige apparatuur of de startaccu. Het juiste laadprofiel en een bepaald voltage zijn dus erg belangrijk.
Overbelasting van de dynamo of bekabeling
Een lithium accu blijft de maximale stroom aantrekken. Dit zorgt voor overbelasting van een gewone dynamo. Zaken als de interne kabels, zekeringen en aansluitingen zijn hier niet op berekend. Uiteindelijk kan de V-snaar zelfs verbranden.
Vooral bij boten met oudere motoren of campers met dunne kabels tussen de motorruimte en de accubank is dit een probleem. Voor de levensduur van je accu en andere systemen is het daarom belangrijk om alles goed op orde te hebben.
Twee slimme oplossingen: externe laadregelaar of DC-DC acculader
Ervoor zorgen dat de dynamo beschermd blijft tegen overbelasting en oververhitting kan op twee manieren: met een externe laadregelaar of met een DC-DC acculader. We leggen je graag meer uit over deze opties voor het veilig en verantwoord opladen van je lithium accu.
Lithium accu’s hebben een lage interne weerstand, waardoor ze bij het laden een hoge stroomsterkte kunnen vragen, vooral in modernere voertuigen met zogeheten ‘slimme dynamo’s’. Deze worden door de boordcomputer aangestuurd en leveren niet constant stroom, waardoor het laden van lithiumaccu’s extra aandacht vraagt. Daarom is het belangrijk om een geschikte acculader te kiezen die goed functioneert bij verschillende omgevingstemperaturen en voorkomt dat de accu wordt geladen als deze te koud of te warm is.
Lithium accu opladen met een externe laadregelaar
Een externe laadregelaar heeft als functie om de ingebouwde spanningsregelaar van de dynamo te vervangen of aan te sturen. Het systeem laat de dynamo op het volle vermogen werken, bewaakt spanning en temperatuur, en past het laadprofiel automatisch aan het accutype aan. Het past zich automatisch aan aan de omstandigheden.
Met een externe laadregelaar als de Mastervolt Alpha Pro blijft het volledige vermogen van de dynamo beschikbaar en is er geen sprake van overbelasting. Het is een goede oplossing, vooral voor grotere boten of installaties met een hoge behoefte aan energie.

Lithium accu opladen met een DC-DC lader
Een DC-DC acculader werkt net even anders. Deze lader wordt aangesloten tussen de startaccu en de lithiumaccu. Zo laadt de dynamo eerst de startaccu, waarna de DC-DC lader gecontroleerd stroom doorgeeft naar de lithiumaccu. De lader bepaalt hoeveel stroom hij doorlaat en houdt de laadspanning tussen de veilige marges. Je kunt hem ook instellen met een maximale laadstroom om overbelasting te voorkomen.
Je kunt meerdere DC-DC acculaders parallel gebruiken om meer vermogen te krijgen. Het is dus ideaal als je werkt met meerdere accubanken. Het is ook een geschikte keuze als er beperkingen zijn op het gebied van ruimte en bekabeling.
Welke optie past het beste bij jouw situatie?
Elke installatie is weer net even anders. Bij het maken van de juiste keuze bij de overstap van een loodzuur accu naar een lithium accu is het verstandig om rekening te houden met je huidige motor, dynamo, accubank en gebruiksbehoefte.
Kiezen voor een externe laadregelaar
We raden aan om te kiezen voor een externe laadregelaar als je het maximale vermogen uit je bestaande dynamo wilt benutten. Deze oplossing is vooral geschikt voor grote boten met een hoge energiebehoefte vanuit een grote accubank.
Ook als je lang en vaak vaart, heeft een externe laadregelaar een duidelijk voordeel. Omdat de dynamo zijn volle vermogen kan leveren, kan het op hetzelfde moment stroom naar de accu en andere systemen geven zonder overbelasting.
Kiezen voor een DC-DC acculader
Als je flexibiliteit zoekt, bijvoorbeeld als je werkt met meerdere accubanken of verschillende accutypes, dan raden we een DC-DC acculader aan. De lader is instelbaar om zelf de laadstroom en de spanning te regelen. Hierdoor zijn zowel dynamo als accu beschermd bij wisselende toerentallen.
Je hebt ook een DC-DC lader nodig als je later extra accubanken wilt toevoegen of het systeem wilt uitbreiden. Meerdere laders kunnen namelijk parallel worden geplaatst om meer laadvermogen te krijgen. Voor de klussers onder ons is dit dus een verstandige en flexibele keuze. Je kunt er ook verschillende stroombronnen mee combineren en uitbreiden. De dynamo overbelasten is hierbij bijna onmogelijk.

Laden via een slimme dynamo van AB Marine Service
Een lithium accu direct op een gewone dynamo aansluiten, dat is dus geen goed idee. Kies voor een externe laadregelaar of een DC-DC acculader om veilig en verantwoord je lithium accu op te laden met een dynamo.
Heb je vragen over jouw situatie? Neem dan gerust contact met ons op. We helpen je graag bij het maken van je de juiste keuze. Zo kun jij straks weer zonder zorgen het water op met een modern accusysteem.




























