Het aansluiten van meerdere accu’s gebeurt in de basis op twee manieren: parallel schakelen of serie schakelen. Maar wat is het verschil tussen deze twee methoden? En welke methode past het beste bij jouw behoeften? In deze blog leggen we je alles uit over het veilig en efficiënt aansluiten van accu’s op je boot.
Wat is het verschil tussen parallel en serie schakelen?
Het verschil tussen accu’s parallel schakelen en in serie schakelen draait om hoe je spanning en capaciteit beïnvloedt. Beide methoden hebben hun voordelen en toepassingen.
Parallelschakeling
Bij parallel schakelen verbind je de pluspolen van de accu’s met elkaar, net als de minpolen. Het resultaat? Het voltage blijft hetzelfde, maar de totale capaciteit (Ah) neemt toe.
- Voorbeeld: Twee 12-volt accu’s van elk 100 Ah leveren samen 12 volt en 200 Ah. Dit betekent dat je meer energie kunt opslaan en verbruiken zonder tussentijds op te laden, wat handig is voor langdurig gebruik.
- Voordelen van parallelschakeling: Bij parallelschakeling profiteer je van een hogere capaciteit zonder de spanning te verhogen, wat ideaal is voor systemen die op een vaste spanning werken, zoals 12V-installaties in campers, boten en zonne-energieopslag. Doordat je meer energie kunt opslaan, kun je langer gebruik maken van je accubank zonder tussentijds op te laden. Daarnaast wordt de belasting over meerdere accu’s verdeeld, wat de levensduur en efficiëntie van de afzonderlijke accu’s ten goede komt. Omdat de spanning gelijk blijft, is er geen risico op overspanning, waardoor gevoelige apparatuur veilig blijft werken.
Serieschakeling
Bij serie schakelen verbind je de pluspool van de ene accu met de minpool van de andere. Hierdoor wordt het voltage opgeteld, terwijl de capaciteit (Ah) gelijk blijft.
- Voorbeeld: Twee 12V-accu’s van 100 Ah leveren samen 24 volt en 100 Ah. Dit is vooral handig voor systemen die een hoger voltage vereisen, zoals krachtige omvormers, grote elektrische motoren of industriële toepassingen.
- Voordelen van serieschakeling: Bij serieschakeling profiteer je van een verhoogd voltage, wat efficiënter energieverbruik mogelijk maakt bij zware toepassingen. Een hoger voltage zorgt ervoor dat de stroomsterkte (Ampère) lager blijft voor dezelfde vermogensvraag, wat leidt tot minder stroomverlies in kabels en minder warmteontwikkeling. Dit maakt het een geschikte keuze voor situaties waarin lange kabels worden gebruikt of waar efficiënt energiebeheer essentieel is.
Wanneer kies je voor serie of parallel schakelen?
Je keuze tussen serie of parallel schakelen hangt sterk af van je energiebehoefte, het type apparatuur dat je gebruikt en je beschikbare ruimte aan boord.
Wanneer kies je voor parallelschakeling?
- Langere gebruiksduur: Parallel geschakelde accu’s zijn perfect als je een langere periode stroom nodig hebt, bijvoorbeeld voor navigatieverlichting, een koelkast of andere boordapparatuur. Door de hogere capaciteit (Ah) kun je langer gebruik maken van je accubank zonder tussentijds op te laden.
- Flexibele systeemuitbreiding: Door accu’s parallel te schakelen, kun je eenvoudig de capaciteit vergroten zonder het voltage te veranderen. Dit maakt het mogelijk om een bestaand systeem uit te breiden, zolang de accu’s goed op elkaar zijn afgestemd.
Wanneer kies je voor serieschakeling?
- Hoger voltage voor krachtige apparatuur: Sommige apparaten, zoals een 24V-omvormer, elektrische lier of boegschroef, vereisen een hoger voltage. In dat geval is serieschakeling essentieel.
- Efficiënter energiegebruik en minder kabelverlies: Een hoger voltage zorgt ervoor dat je minder stroomsterkte (Ampère) nodig hebt voor hetzelfde vermogen. Dit verkleint stroomverlies in de kabels en maakt het systeem efficiënter.
Stappenplan voor het aansluiten van accu’s in serie of parallel
Het correct aansluiten van accu’s is belangrijk voor zowel de prestaties als de veiligheid. Een foutieve verbinding kan leiden tot beschadiging van je accu’s of apparatuur. Hieronder vind je stapsgewijze instructies voor het aansluiten van meerdere accu’s in serie of parallel.
Algemene voorbereiding
- Controleer de accu’s: Zorg dat alle accu’s identiek zijn (merk, type, capaciteit, spanning en productiedatum). Controleer ook of ze dezelfde ladingstoestand (SOC) hebben voordat je ze aansluit. Dit voorkomt ongelijkmatige belasting en verlengt de levensduur.
- Gebruik de juiste kabels: Kies voor identieke, dikke kabels van voldoende dikte om stroomverlies te minimaliseren en een stabiele werking te garanderen. Zorg dat de kabels even lang zijn om ongelijke weerstand en belasting te voorkomen.
- Zekeringen en beveiliging: Overweeg het gebruik van zekeringen of een accubeveiliger om schade door kortsluiting of overlading te voorkomen.
Accu’s parallel schakelen
- Plaats de accu’s: Zet de accu’s naast elkaar en zorg voor goede ventilatie om warmteontwikkeling te beperken.
- Verbind de plus- en minpolen: Verbind de pluspool van de ene accu met de pluspool van de andere en doe hetzelfde met de minpolen.
- Aansluiten op het systeem: Verbind je belasting (bijvoorbeeld een omvormer) met de pluspool van de eerste accu en de minpool van de laatste accu om een gelijkmatige stroomverdeling te krijgen.
- Controleer de totale capaciteit: Gebruik een multimeter om te verifiëren dat de spanning correct blijft en de totale capaciteit (Ah) optelt.
Accu’s in serie schakelen
- Plaats en controleer de accu’s: Zorg ervoor dat de accu’s exact dezelfde spanning hebben voordat je ze aansluit. Dit voorkomt ongelijkmatige belasting.
- Plus en min verbinden: Verbind de pluspool van de ene accu met de minpool van de andere.
- Sluit de resterende plus- en minpool aan: Verbind de vrije pluspool en minpool met je elektrische systeem.
- Controleer het voltage: Gebruik een multimeter om te controleren of het hogere voltage correct wordt weergegeven en of er geen afwijkingen zijn.
Veelgemaakte fouten en aandachtspunten
Of je nu kiest voor parallelle bedrading of serieschakeling, er zijn een aantal veelgemaakte fouten die je moet vermijden:
- Geen gelijkwaardige accu’s: Accu’s met verschillende capaciteiten, spanningen, leeftijden of chemische samenstellingen kunnen ongelijkmatig ontladen en laden. Dit veroorzaakt onbalans, snellere slijtage en verkorte levensduur van de accubank. Gebruik altijd identieke accu’s met dezelfde specificaties.
- Verkeerde kabeldikte: Te dunne kabels kunnen oververhit raken, extra weerstand veroorzaken en leiden tot spanningsverlies. Hierdoor werken je apparaten minder efficiënt en kan de accubank sneller slijten. Kies kabels die geschikt zijn voor de stroomsterkte van je systeem en houd rekening met de kabellengte.
- Geen battery balancer: Bij lithium accu’s is een battery balancer essentieel om te voorkomen dat individuele accu’s te zwaar worden belast. Zonder dit kan de spanning tussen cellen ongelijk worden, wat leidt tot overbelasting, snellere slijtage of zelfs uitval van individuele accu’s.
- Verkeerde aansluitmethode: Eén van de meest gebruikelijke vergissingen is om alle accu’s parallel te schakelen en dan één kant van de parallel geschakelde accubank aan te sluiten op de elektrische installatie. Zoals aangegeven in de afbeelding aan de hieronder:
Serie en parallel combineren
Het combineren van serie- en parallel schakeling is een slimme manier om zowel een hoger voltage als een grotere capaciteit te benutten. Dit wordt vaak toegepast in grote energiesystemen, zoals elektrische voertuigen, zonne-energieopslag, elektrische voortstuwing en jachten met meerdere systemen.
Hoe werkt serie-parallel schakeling?
Stel dat je vier 12V-accu’s van 100Ah hebt:
- Stap 1: Serie schakelen – Verbind telkens twee accu’s in serie (pluspool van de ene naar de minpool van de andere). Hierdoor krijg je twee sets van 24V 100Ah.
- Stap 2: Parallel schakelen – Verbind vervolgens de twee seriesets parallel (pluspool met pluspool, minpool met minpool). Hierdoor blijft het totaal 24V, maar wordt de capaciteit verdubbeld naar 200Ah.
Hoogwaardige accu’s van AB Marine Service
De keuze tussen accu parallel of serie hangt volledig af van je behoeften aan boord. Wil je een langere gebruiksduur per lading en een grotere accucapaciteit? Kies dan voor parallel schakelen. Heb je een hoger voltage nodig voor krachtige apparatuur zoals een omvormer of elektrische aandrijving? Dan is serieschakeling de beste optie.
Welke methode je ook kiest, zorg dat je de accu’s correct installeert, gebruik maakt van identieke accu’s en een battery balancer overweegt voor lithium-systemen. Door deze stappen te volgen, zorg je voor een veilige en efficiënte energievoorziening aan boord.
Heb je hulp nodig bij het kiezen of installeren van jouw accu? Neem gerust contact op met de experts van AB Marine Service voor professioneel advies en hoogwaardige oplossingen. Wij helpen je graag verder.