
Je hebt een mooie dag op het water achter de rug, de motor heeft lekker gedraaid en je gaat ervan uit dat je accu wel weer vol zit. Toch merk je na een paar dagen stil liggen dat de koelkast hapert, de verlichting zwakker brandt of het starten nét iets langer duurt. Hoe kan dat nou?
Simpel: je accu is waarschijnlijk niet écht volledig opgeladen. En dat ligt niet per se aan een kapotte accu of een storing, maar vaak aan de dynamo. Of beter gezegd: aan de beperkingen van wat een dynamo kan.
In deze blog leggen we uit waarom alleen varen niet voor voldoende lading zorgt, waarom er extra aandacht nodig is bij AGM- en lithium-accu’s en hoe je met slimme oplossingen wel de volle 100% bereikt.
Waarom je dynamo niet genoeg is om je accu volledig op te laden
Een dynamo is perfect voor het snel opladen tijdens het varen, dat eerste stuk, de zogenoemde bulkfase, gaat prima. Maar om je accu helemaal vol te krijgen (vooral bij AGM- of lithium-accu’s) is een hogere en stabielere laadspanning nodig dan een standaard dynamo levert.
Maar daarna stokt het. Voor het laatste deel van het laden is een hogere en stabielere spanning nodig. De meeste dynamo’s zijn niet gemaakt om de laatste 20 tot 30% goed bij te laden. Hiervoor heb je een stabiele, hogere laadspanning nodig. Dit kunnen de meeste dynamo’s niet leveren. Vaak zie je een laadspanning rond de 13,8V, terwijl AGM- of lithium accu’s 14,4V of meer nodig hebben om volledig te laden.
Zonder aanvullende laadbron, zoals een acculader of zonnepanelen, wordt je accu dus nooit écht vol. En dat brengt risico’s met zich mee.
Risico 1: Kortere levensduur van je accu
Een accu die nooit volledig geladen is, gaat op den duur achteruit. Bij lithium-accu’s kunnen er problemen optreden met betrekking tot de spanningsbalans en bij gel- of AGM-accu’s ontstaat er op een gegeven moment sulfatie. Dit zorgt in beide gevallen voor een kortere levensduur.
Risico 2: Capaciteitsverlies
Een niet volledig opgeladen accu levert uiteraard minder capaciteit. Dat betekent minder stroom voor bijvoorbeeld je koelkast, boegschroef of navigatieverlichting. Met andere woorden, je kunt minder lang zonder bijladen. Geen lekker idee als je van plan bent om lange tijd voor anker te liggen.
Risico 3: Opstartproblemen en storingen
Een te lage accuspanning kun je ook herkennen opstartproblemen en storingen. Te weinig spanning kan ook leiden tot fouten in gevoelige elektronica aan boord. Vooral bij grotere boten met allerlei slimme systemen is dit een serieus risico.
AGM en lithium-accu’s: waarom hogere laadspanning cruciaal is
De afgelopen jaren zijn AGM- en vooral lithium-accu’s steeds populairder geworden aan boord. Logisch: ze zijn compact, licht, en leveren veel stroom. Maar deze accutypes stellen ook hogere eisen als het gaat om laden, vooral als je ze écht volledig wilt opladen.
Zowel AGM- als lithium-accu’s vragen een laadspanning ruim boven de 14 volt. Lithium-accu’s hebben vaak 14,4 tot 14,6V nodig, AGM zit meestal tussen 14,2 en 14,4V. En dat niet alleen: die spanning moet ook stabiel blijven tijdens alle laadfasen, van de snelle bulkfase, via de absorptiefase, tot aan de druppellading (float). Alleen zo worden de accucellen netjes in balans gebracht en volledig geladen.
De meeste standaard dynamo’s leveren zo’n hoge en constante laadspanning niet. Vaak blijft de spanning steken rond de 13,8V en zakt die zodra het toerental daalt of de motor warm wordt. Dat lijkt misschien onschuldig, maar bij gevoelige accutechnologie kan het leiden tot celonbalans, oververhitting, capaciteitsverlies en uiteindelijk een veel kortere levensduur.
Wil je je moderne accu’s gezond houden en hun volledige capaciteit benutten? Dan is een laadoplossing nodig die specifiek is afgestemd op AGM- of lithiumtechnologie — zoals een goede acculader, laadregelaar of accu-naar-accu lader (B2B-lader) met het juiste laadprofiel.

Slim laden met acculaders en zonnepanelen aan boord
Hoog tijd dus om de accu’s goed te benutten. Dit kun je doen met boot acculaders om stabiel te laden via walstroom of via gratis stroom op het dek van zonnepanelen. Je accu laden wordt hiermee een stuk aangenamer.
Acculaders: stabiel laden via walstroom
Een goede acculader is eigenlijk onmisbaar aan boord. Deze apparaten leveren precies de juiste spanning en stroom, afgestemd op het type accu dat je gebruikt. Waar een dynamo stopt, gaat de acculader verder.
Omdat het laadproces gecontroleerd verloopt, raakt de accu niet over- of onderladen. Veel acculaders kunnen omgaan met meerdere accutypes: van traditionele loodzuur tot AGM-, gel- en lithium-accu’s. Sommige modellen kunnen zelfs meerdere accu’s tegelijk laden, bijvoorbeeld een startaccu én een boordaccu.
Wel heb je walstroom nodig (een normaal stopcontact) om de acculader te kunnen gebruiken. Zorg daarnaast voor voldoende dikke kabels, zekeringen en een goede montage, zeker gezien het vocht, zout en de trillingen die aan boord normaal zijn.
Zonnepanelen: gratis stroom op het dek
Een andere oplossing om je moderne accu’s volledig vol te krijgen is met behulp van zonnepanelen. Dankzij de efficiëntie van zonnecellen kun je met een relatief klein paneel al een behoorlijke bijdrage leveren. Denk aan het bijladen van je accu’s tijdens het ankeren of zelfs onderweg.
Zeker in combinatie met een goede laadregelaar (bij voorkeur een MPPT-regelaar) kan zonne-energie zelfs gevoelige accutypes zoals lithium accu’s of gel accu’s uitstekend bijladen. De juiste regelaar zorgt ervoor dat het laadproces precies afgestemd wordt op de eisen van jouw type accu.
Natuurlijk zijn er ook wat beperkingen. Op grauwe dagen of in de winter is het effect beperkt en je hebt voldoende ruimte op het dek nodig om panelen te plaatsen. Toch zijn de meeste installaties tegenwoordig zó compact en gebruiksvriendelijk dat ze ook op bescheiden vaartuigen prima passen.

Waar moet je op letten bij het kiezen van de juiste acculader?
Zoals gezegd, komt er dus wel wat kijken bij het correct opladen van je accu. Let bij het kiezen van een boot acculader op de volgende punten:
- Ingangsspanning: De meeste acculaders werken op walstroom (230V), maar er zijn ook modellen die geschikt zijn voor gebruik met een generator of omvormer. Controleer dus altijd waar je lader z’n stroom vandaan haalt.
- Capaciteit van de accu: De benodigde laadstroom hangt af van de accucapaciteit (in Ah). Hoe groter je accubank, hoe krachtiger je acculader moet zijn. Richtlijn: kies een laadstroom van 10–20% van de totale capaciteit. Heb je meerdere accu’s? Let op of ze in serie of parallel zijn geschakeld, dat maakt verschil in capaciteit. Lees hier meer over het serie of parallel schakelen van accu’s.
- Geschikt voor jouw accutype: Niet elke acculader is geschikt voor elk type accu. Moderne laders kun je vaak instellen voor AGM-, gel- of lithiumaccu’s. Controleer of jouw lader het juiste laadprofiel ondersteunt voor het type accu dat je gebruikt. Zo laad je veilig én volledig op.
- Temperatuurcompensatie: Een speciale lader kan rekening houden met temperatuur. Dit komt van pas in warme, vochtige ruimtes zoals een machinekamer.
- Druppellader: Een acculader met druppelladerfunctie is ideaal als je langere tijd stilligt. Deze houdt je accu op spanning zonder risico op overladen. Vooral handig in de winterstalling of als je boot vaak aan walstroom ligt.
- Maritieme bouwkwaliteit: Kies een lader die bestand is tegen zout water, trillingen en andere kenmerken van een maritieme omgeving.
Conclusie: met de juiste lader vaar je zorgeloos
Met een goed geladen accu ga je prettiger op pad. Voor veilige navigatie, voldoende comfort en natuurlijk de veiligheid is stroom onmisbaar. Vertrouw daarom niet alleen op je dynamo, maar investeer ook de juiste acculader en eventueel een systeem met zonnepanelen.
Wil je advies op maat over jouw accuset-up of zoek je een betrouwbare Victron acculader voor jouw boot? Neem dan contact op met de experts van AB Marine Service. Wij helpen je graag verder!