Geplaatst op 1 reactie

Wat is het verschil tussen 12v en 14v?

blank

Bij boten zijn er 6 volt  systemen (oud, maar komt nog voor), 12 volt en 24 volt. De 12 Volt is het meest gangbaar in de pleziervaart en 24 volt kom je tegen bij de grotere schepen en binnenvaartschepen.

Dit voltage wordt bekrachtigd door de accu, die je weer oplaadt via een dynamo op de verbrandingsmotor. Deze spanning is hoger om ‘’het vat’’ snel te kunnen vullen zonder spanningsverschil geen ”stroming”.  Zo ontstaat verwarring tussen systeemspanning en laadspanning.

Ook bestaan er verschillende accu’s: start, tractie en semitractie, met soms allemaal een eigen laadwaarde. Echte vol tractie batterijen hebben een hogere laadspanning nodig vraag dit altijd na tijdens de aanschaf.

Op de site van AB marine service houden we zoveel mogelijk de ‘systeemspanning’ aan. Je hebt een 12 volt accu, die moet je laden met een 12 volt dynamo. Bij de dynamo vermelden we dus 12v. Noemen we de laadspanning van de dynamo (14 volt ofwel 13.8 volt), dan wordt het verwarrend. De dynamo’s worden standaard geleverd met ingestelde waarde voor het opladen van start- en semitractie accu’s.

  • 6 Volt calcium accu        = laadspanning 6,9 volt  (bijvoorbeeld oldtimer)
  • 12 Volt calcium accu      = laadspanning 13,8 – 14,4 volt (alle startaccu’s en de gewone semitractie accu’s).
  • AGM semitractie accu   = laadspanning 14,6 – 14,8 volt
  • GEL accu                          = laadspanning 14,2 – 14,8 volt

Je kunt de status van je accu ook meten door het voltage te meten, hieronder de bijbehorende voltages. Doe dit meestal pas een dag na het opladen.

Gebruiksaanw. / Handleiding - Accu Service Holland

Geplaatst op 5 reacties

Hoe test en vervang ik gloeistiften van mijn dieselmotor (schip of boot)?

blank

Wat zijn gloeibougies?

Een dieselmotor (scheepsmotor) heeft elektrische gloeistiften die de motor van het schip of de boot bij een koude start op gang helpen. Een dieselmotor maakt gebruik van zelfontbranding door zuurstof en brandstof samen te persen. Net voordat de druk het hoogst is en de zuiger bovenin, wordt de brandstof door een verstuiver ingespoten en begint het ontbrandingsproces. Omdat de motor na stilstand nog erg koud is heeft deze even hulp nodig. Dan helpt de gloeistift (gloeibougie). Een gloeistift bevindt zich in de ontbrandingskamer van de motor en is gemaakt van hoogwaardig materiaal.

Een gloeistift (gloeibougie) testen

Je test de gloeibougie door met een multi- of weerstandmeter de weerstand te meten. Koppel de draden los voordat je gaat meten. De exacte waarde is voor elke bougie anders, maar je maakt al snel een onderscheid tussen kapot of werkend. Loopt er een stroom en geeft de weerstandmeter een waarde aan, dan is de kans groot dat de stift nog werkt. Meet oneindig, dan is er een verbreking en kunt je constateren dat de stift defect is.

Twee types gloeibougies

Gloeistiften zijn in twee types te onderscheiden:

  1. Parallel gloeistiften

    Parallel gloeistiften staan via de ingang verbonden aan de massa (motorblok). De stroom loopt via de schroefdraad terug naar de accu. Ze hebben één ingang en zijn aan elkaar verbonden. Dit zijn veelal de snelgloeisystemen die op de directe accuspanning werken.

  2. Serie gloeistiften

    Serie gloestiften werken als een gloeilamp. Je ziet ze vaak in oude systemen of gloeispiralen. Ze hebben een in- en uitgaande draad of verbinding naar de volgende. De eerste stift is de ingang en de laatste stift wordt doorverbonden aan de massa. Ze werken op verlaagde spanning met voorgloeiweerstanden en een gloeioog.

Zelf gloeibougies vervangen (bij een scheepsmotor)

Is de gloeistift defect, demonteer hem dan. Let op, ze kunnen erg vast zitten, zeker bij dunne gloeistiften is het oppassen. Spuit ze ruim voor demontage in met kruipolie, wanneer je veel corrosie om de stiften ziet. Dikkere stiften hebben hier minder last van omdat de diameter- en stiftverhouding anders ligt.
Werk schoon rond de opening van de motor. Let op de maximale losdraaimomenten (NM = Newtonmeter = de eenheid voor moment) en de schroefdraadmaat (M).

Tip! gebruik ook voor het losdraaien een momentsleutel.

Maximale losdraaimomenten

  • M8 – 20 Nm
  • M9 – 22 Nm
  • M10 – 35 Nm
  • M12 – 45 Nm

Monteren nieuwe gloeibougies

Gebruik bij het monteren van nieuwe gloeibougies het liefst het door de motorfabrikant voorgeschreven aanhaalmoment. Een beetje kopervet op het snijvlak en de schroefdraad is gewenst. Het vastdraaien gebeurt eveneens op een aanhaalmoment. Ze hoeven alleen af te dichten. Hier een indicatie van het aanhaalmoment:

  • M8 – 10 Nm
  • M9 – 12 Nm
  • M10 – 15 Nm
  • M12 – 22 Nm

Aanhaalmoment bij elektrische aansluiting

  • M4 – 2 Nm
  • M5 – 3 Nm

Demonteren van vastzittende gloeibougies

Heb je het maximale demontagemoment bereikt? Ga niet verder met losdraaien en forceer het niet. De gloeibougie
kan dan namelijk breken. En dit beteken demontage van de cilinderkop. Probeer de gloeibougies los te krijgen met de volgende drie stappen

  1. Loshalen: Spuit in met kruipolie of synthetische olie. Herhaal dit een aantal keer gedurende de dag en laat het een nacht intrekken.
  2. Stift opwarmen: Door uitzetting en krimp van materialen komt er mogelijk meer beweging. Laat de motor warmlopen of gebruik een stroomkabel om de zelfgloeibougies op te laten warmen en doe dit iets langer dan gebruikelijk gloeit. Herhaal dit. Let op, dit is alleen mogelijk voor gloeibougies met 11 – 12 V bedrijfsspanning.
  3. Losdraaien: Probeer nogmaals om de gloeibougie los te draaien. Maak de gloeibougie in de cilinderkop voorzichtig los met geschikt gereedschap. Een lange dop en verlengstuk werkt vaak beter dan een sleutel. Je kunt de kracht dan beter verdelen zonder deze zijdelings te belasten. Gebruik een wringijzer om met twee handen te werken. Herhaal de drie stappen bij geen succes.
Geplaatst op 5 reacties

Hoe moet ik een boot dynamo aansluiten?

blank

Blijft het controlelampje branden op het dashboard of heeft de accu na een poosje geen puf om de motor te starten? Tijd om de dynamo van de bootmotor te vervangen. 

Volg deze 3 stappen om zelf een dynamo te vervangen

  1. Demonteren dynamo
  2. De juiste dynamo kopen
  3. Installatie van de nieuwe dynamo

Of ga direct naar:

Met conventionele dynamo’s en alternators loopt er één dikke kabel rechtstreeks van de plus pool van de accu. (Terminal B+) of naar het verdeelpunt bij de starmotor. 

Het inschakelen van de dynamo gebeurt meestal via een controlelamp die visueel op het dashboard aangeeft of de kring rond is. Zodra je het contact aanzet begint deze te branden totdat de dynamo tegenspanning geeft tijdens het draaien. Brandt deze niet? Controleer dan ook de aanvoer tot aan het contact L ofwel D+ op de dynamo. Deze kun je ook simpelweg aan de massa doorverbinden en kijken of deze dan wel brandt. 

Er zijn ook  dynamos die ”massavrij” zijn. Dit betekent dat de hele installatie vrij is van de massa (vaak het motorblok). In dit geval moeten ook deze kabels ontkoppeld worden.

Veelal wordt het wisselstroomsignaal van de dynamo gebruikt om de toerenteller aan te sturen. Deze wordt vaak aangeduid op de dynamo als W-aansluiting. Doet je toerenteller het ook niet, dan is dit nog een indicatie dat er iets mis is. 

Demonteren van de dynamo


Schakel het elektrische systeem uit, ontkoppel de accu of het massaslot en controleer of de spanning daadwerkelijk van de kabels is en de laadkabel naar de accu (B+) of verdeelpunt loopt. Maak de elektriciteitsdraden van de dynamo los. Markeer de losgemaakte draden, zodat  je weet waar ze straks weer moeten komen. Nu is de dynamo vrij van het elektrische systeem. Je kunt deze vrij maken van de motor. Over het algemeen zit deze met een span en montagebeugel op de voorkant van de motor bevestigd. Soms is de toegankelijkheid niet even optimaal, zeker niet in krappe motorruimte, maar met wat creatief dopsleutel- en verlengstuk-werk kom je een heel eind. Ontspan de v-snaar door de spaninrichting (1&2) los te maken. Demonteer de ophangbevestigingsbout (3).

Dynamo vrij maken van motor

De juiste dynamo voor jouw boot kopen

Op onze website zoek je gemakkelijk naar de juiste dynamo. De juist dynamo vindt je het eenvoudigst op het nummer. Deze staat vaak op de behuizing met een sticker en/of gravering.

Ook kun je onder de categorie dynamo zoeken naar het merk en type van de scheepsmotor of voer het motortype ook in in de zoekbalk. Van elke startmotor zie je de afmetingen en specificaties. De belangrijkste maatstaven zijn in ieder geval afmeting J1 en J2 (in de tekeningen C en A) en uiteraard de gehele uitvoering van de ophanging.

Bij AB Marine service koop je onder andere een (vervangende) dynamo van:

  • Bosch
  • Delco Remy
  • Denso
  • Duccelier
  • Femsa
  • Hitachi
  • Iskra
  • Lucas
  • Magnettie Marelli
  • Magneton
  • Mande melroe
  • Mitsubishi Motorolla
  • Paris Rhone
  • SEV
  • Valeo
  • Visteon
  • OEM

Bekijk ook onze video: Hoe vind je de juiste dynamo voor jouw boot?

Installatie van de nieuwe dynamo

De installatie van de nieuwe dynamo doe je in omgekeerde volgorde van de hierboven beschreven stappen. Let op dat alle vlakken corrosievrij en schoon zijn. En let op dat vet niet geleid. Het materiaal invetten doe je daarom altijd na installatie. Dit als beschermingslaag tegen vocht-indringen. Voor een juiste bescherming tussen de contacten gebruik je contactspray of geleidingspasta.

Dynamo’s: codes en weetjes

Het aansluiten van een dynamo is niet ingewikkeld als je weet wat de codes betekenen. We spreken in alle gevallen over wisselstroomdynamo’s.

L of D+ contact: lampje in dashboard

In de meeste gevallen functioneert een dynamo van een schip of boot vrij eenvoudig. Er brandt een lampje in het dashboard wanneer je de contactsleutel omdraait. Draait de motor, dan gaat dit lampje weer uit. Bij het slecht functioneren van de dynamo zie je het lampje soms zacht branden. Dit betekent dat de dynamo een lage capaciteit heeft en onvoldoende tegenspanning levert waardoor er langzaam stroom gaat lopen en het lampje (zacht) blijft branden. Werkt het lampje niet, dan begint de dynamo ook niet. Dit contact wordt veelal aangeduid als L (lampje) of D+ (Dynamo+)

IG of R contact: altijd spanning voor dynamo

Contact IG of R is een geschakelde draad vanaf het contactslot. De draad voorziet de dynamoregelaar rechtstreeks van spanning, zodat deze altijd spanning krijgt om in te schakelen.

Eenvoudige L en IG aansluiting met T-stekker

Eenvoudige L en IG aansluiting met T-stekker

B+ / A of 30: Uitgaande spanning

Een uitgaande spanning en stroom van de dynamo gaat naar de accu. Soms zit er nog een diodescheider tussen om twee accupakketten apart op te kunnen laden. Je deelt de stroom dan als het ware in twee delen. Wij raden meestal het gebruik van een batterijscheidingsrelais (shop) aan, omdat deze minder spanning afnemen van de laadspanning.

Deze uitgaande spanningsdraad is vaak dikker dan de andere en is over algemeen rood. Hij wordt aangeduid als B+, A of 30.

Minteken en G: massapunt

Alles waar een minteken of G van Ground op staat betekent een massapunt en kan aan de motor of min-kabel verbonden worden.

W: Tachometer of toerenteller boot

Dan heb je nog te maken met tachometer ofwel de toerenteller. De wisselstroomdynamo wekt wisselstroom op. Op elk van de spoelen (meestal 3) komt een Hertz-signaal wat gelijk oploopt met het toerental. De toerenteller kan dit signaal omzetten in een toerental aangegeven op de tachometer.

Dynamo boot: aansluitcodes per merk

Alle aansluitcodes per merk staan in de afbeelding hieronder. Amerikaanse dynamomodellen hebben vaak een heel ander codering dan de Japanse en Duitse varianten. Maar in de basis komen de belangrijkste en veelvoorkomende B+ accu / D+ lampje en W toerenteller toch veelal terug.


blank

Meer weten over het elektrische circuit en het doormeten van de installatie?

Tijdens het varen wordt de accu geladen door de dynamo op de motor van het schip of de boot. Een accu levert 12 of 24 volt. Wil je meer stroom aan boord, kies dan voor een grotere dynamo die meer stroom levert. In de meeste gevallen kunnen wij een dynamo leveren met dezelfde afmetingen. Neem contact op, stuur ons de huidige opstelling door en zo veel mogelijk nummers en informatie, dan zoeken we de juiste dynamo op maat voor u.

 

Geplaatst op Geef een reactie

Zelf een startmotor vervangen? In 3 stappen.

blank

Hoe moet ik een startmotor vervangen?

Een startmotor die te langzaam, niet krachtig genoeg is of helemaal niks meer doet? Tijd om hem te vervangen. U kunt deze klus prima zelf doen. Allereerst is veiligheid belangrijk. Zorg dat het massaslot dan wel de kabel van de accu losgekoppeld is. De startmotor bevindt zich meestal ter hoogte van de krukas aan de kant van het vliegwielhuis.

In 3 stappen zelf een startmotor vervangen

Volg deze 3 stappen om zelf een startmotor te vervangen: ontkoppelen, demonteren en vinden.
Verder lezen Zelf een startmotor vervangen? In 3 stappen.

Geplaatst op 7 reacties

Waarom elektra aan boord scheiden?

blank

Hoe kan ik mijn elektra aan boord goed regelen?

Het is een prettig idee geen gedoe te hebben met de elektra aan boord. Hoe zorg je ervoor dat de koelkast koud is, dat de (boot)verlichting werkt en dat je toch ook gewoon de motor kunt starten? Mogelijk is een batterijscheider een oplossing voor u.

Startaccu en lichtaccu tegelijk opladen met een batterijscheider (accuscheider)

Ken je het geluid van een weigerende startmotor door een te lage spanning? Mogelijk hebben verlichting, koelkast en andere energieverbruikers de stroom ‘opgemaakt’ en kun je nu niet meer starten. We raden een gescheiden licht- en startaccu-systeem aan.

Waarom elektra aan boord scheiden?

Het gevraagde vermogen van het lichtnet en het startsysteem verschillen van elkaar. Het lichtnet wordt vaak lang gebruikt en het startsysteem vraagt alleen kort veel vermogen. Dit probleem los je het beste op door twee verschillende accu’s te gebruiken die afgestemd zijn op de losse systemen. Er zijn gelukkig start- en tractiebatterijen op de markt.

Altijd een opgeladen accu

Zelfs voor een kleine installatie is het gebruik van een gescheiden licht- en startaccu-systeem aan te raden. Tijdens het gebruik van stroom uit de lichtaccu is er geen verbinding met de startaccu, zodat deze altijd vol en beschikbaar blijft voor het starten van de motor.

Gescheiden stroombronnen toch opladen met de dynamo van de motor

Wanneer je beide stroombronnen van elkaar gaat scheiden, moet je ze ook apart van elkaar kunnen opladen. Wil je beide accu’s scheiden, maar toch opladen met de dynamo van de motor, dan gebruik je een batterijscheider, ook wel diodebrug genoemd. De scheider verdeelt de spanning naar de beide accu’s. Ook zijn er verdelers en scheidingsrelais verkrijgbaar die overschakelen naar de andere accu als de ene vol is.

Wat is een batterijscheider?

blank

Een batterijscheider is een speciaal vervaardigde diodenbrug, die tijdens het draaien van de motor de tweede accu (de lichtaccu) aan de dynamo verbindt. Het relais wordt aangestuurd door de zogenaamde “D+” aansluiting van de dynamo en heeft een voorziening om overbelasting van de dynamo en de laadregelaar te voorkomen.

Voordelen van een batterijscheider

Een batterijscheider heeft als belangrijkste voordeel dat er een absolute scheiding is tussen de batterijsets onder alle omstandigheden. Als een van de twee accu’s leeg is, kan deze de stroom nooit overhevelen. Denk aan twee vaten water. Een batterijscheider geleidt de laadstroom van dynamo of acculader en verdeelt deze naar de beide accusets. Dit gebeurt via twee of meer dioden, die een “terugslagklep” zijn voor de laadstroom. Er is maar één doorlaatrichting voor de stroom en het kan niet terugvloeien. Wij bieden een assortiment eenvoudige batterijscheiders waarmee je het bovenstaande systeem kunt realiseren. Let altijd op het voltage en benodigde vermogen dat over het relais mag lopen.

NB: Je kunt met een batterijscheider de accu ook gewoon nog opladen vanaf het normale 230v-stroomnetwerk.

Hoeveel volt per relais?

De vuistregel is als volgt:

  • 70 AMPERE DIODENBRUG: voor acculaders en dynamo’s tot 55 Ampère maximum laadstroom.
  • 120 AMPERE DIODENBRUG: voor acculaders en dynamo’s van 60 tot 90 Ampère.
  • 150 AMPERE DIODENBRUG: voor acculaders en dynamo’s van 100 tot 120 Ampère

Batterijscheider uitgevoerd met compensatie diode

Houd er rekening mee dat een diode altijd een overbruggingspanning (drempelspanning) van 0.6 volt heeft. Dit betekent dat bij een laadsysteem van 14v er maximaal nog 13.4 volt naar de accu loopt. Dit kan een probleem zijn bij de oudere type dynamo’s. Een scheider uitgevoerd met compensatie diode voorkomt spanningsval over de diode waardoor de accu met een juiste spanning geladen wordt.

Opstelling van een batterijscheider

Zie het schema voor een eenvoudige opstelling van een batterijscheider:

batterijscheider

Batterijscheider (accuscheider) kopen

Klik voor een voordelige batterijscheider voor jouw boot!

Geplaatst op 6 reacties

Startproblemen? 3 tips om te verhelpen.

blank

Waarom start mijn boot niet?

De boot start niet als de motor van de boot weinig of geen vermogen heeft om te starten. De startmotor of accu kan kapot zijn, maar er kunnen andere dingen zorgen voor een slechte start, zoals een gecorrodeerde hoofdzekering, een massaslot of elektrische aansluitingen die niet schoon zijn of slecht verbonden bedrading. Doe daarom eerst de volgende dingen, voordat je op zoek gaat naar nieuwe onderdelen. 

Stappenplan accu controleren 

  1. Zorg voor veiligheid voordat  je aan de slag gaat. De motor mag via de startmotor draaien, maar niet  aanslaan. Zet daarom de brandstoftoevoer uit. Dit doe je via de stopmagneet of door de gashendel in de stop-stand te zetten.  
  2. Zet de multimeter op DC gelijkspanning, plaats de rode sonde op de positieve accupool en dan de zwarte sonde op de negatieve accupool. Geeft de meter minder dan 12 volt aan, laad de accu dan eerst op of vervang hem. Bij 12.4 volt is een accu vol  (Bij een 24. installatie is de accu vol bij 24 volt). Een paar millivolt ernaast is ook nog goed om verder te gaan.
  3. Zet de multimeter nogmaals op DC gelijkspanning. Plaats de rode draad van de multimeter op de positieve pool van de accu en vervolgens de zwarte op de negatieve pool. En volg dan stap 3 op.
  4. Draai het contactslot in de stand “Start” en start de motor. Hou dit ca 4 à 5 seconden vol. Lees tijdens het starten de accuspanning af van de multimeter. Als de afgelezen waarde van de multimeter tijdens het starten hoger is dan 9,5 volt is de accu goed. Een lezing van minder dan 9,5 volt duidt op een te hoog spanningsverlies. Een slechte chemie-overdracht in de accu zelf door ouderdom is mogelijk de oorzaak. Hoog tijd om deze te vervangen! Is de accu goed? Lees het vervolg.

Stappenplan startmotor controleren

Ook al start de boot weer dankzij de verholpen accuproblemen, de volgende test kan ook veel problemen in de toekomst voorkomen. Een veelvoorkomend probleem is corrosie. Onderzoek of je aanslag kunt vinden tussen de verbindingen vanaf de accu tot aan de starter zelf. Onderzoek ook of er tussen de starter en het motorblok een goede verbinding is. Dit betekent demonteren en inspecteren.  

  1. Zet de multimeter op DC gelijkspanning. Plaats de rode sonde op de positieve accupool en vervolgens op de relais-aansluiting van de starter waarvan de koperen kabel de startmotor ingaat. Dit is de laatste aansluiting voordat de + plus in de startmotor zelf verdwijnt. Hieronder genoemd ”M terminal”. 
  2. Draai het contactslot in de stand “Start” en start de motor zonder dat deze aanslaat. Lees nu de spanning weer af, aangegeven op de multimeter tijdens het starten.
  3. Zonder spanningsverlies tussen de kabel en startrelais meet je nu 0 Volt, perfect! Maar vaak meet je 0,1 volt en voor systemen op leeftijd is 0,1 tot 0,2 volt geen uitzondering. Dit betekent dat er vanaf de accu een spanning naar de starter gaat van bijvoorbeeld 12.1 Volt, maar er aan het einde -door weerstand of slecht contact- nog maar 12.0 volt uitkomt. Een multimeter meet het spanningsverschil. Dus zal de multimeter een ‘’verschil’’ meten van 0.1 Volt, elk getal boven de 0 Volt duidt op weerstand. Dit proces kunt je aan de plus-zijde voor elk individueel contact en elke aansluiting herhalen, maar ook voor de negatieve zijde. Want elke positief elektrisch geladen atoom die erin gaat moet er ook weer uit via de negatieve zijde.
  4. Tel de waarden bij elkaar op van wat er gemeten is in de vorige stappen, deze mag niet boven de 0 tot 0.3 Volt maximaal uitkomen in totaal. Hoe lager hoe beter.

    Bijvoorbeeld:
    Wanneer een normale 4-cilinder scheepsmotor wordt gestart gaat er kortstondig vanuit stilstand een stroom lopen die oploopt tot wel 1000 Ampère. Daarna zakt dit totdat de motor op toeren is tot ongeveer 200 a 300 Ampère. Stel dat er 0.3 volt verlies is, dan mist de startmotor 300 Watt. Bij een gangbare nominale startmotor van 1200 Watt  betekent dit dat er al snel 25% verloren gaat aan startcapaciteit. Een klein verlies heeft grote gevolgen. 
  5. Los de weerstandsverliezen op en kijk of het vermogen van de starter terug is.
  6. Weigert de starter nog steeds vol vermogen te geven dan heeft deze mogelijk interne gebreken. Neem contact op met een van onze specialisten voor meer informatie over de oplossing.

blank

 

 

Starter meter

Stroom en spanning. Hoe zat het ook alweer? 

  • R = U / I ofwel Weerstand = Spanning / Stroom ofwel Ohm = Volt / Ampère (Wet van Ohm)
  • P = I * U ofwel Vermogen = Stroom * Spanning ofwel Watt = Ampère * Volt
  • Watt = Ampère2 * Ohm
  • Watt = Volt / Ohm
  • Ampère = Watt / Volt
  • Volt = Watt / Ampère

 Een voorbeeld met water dat door een buis stroomt maakt het verschil tussen stroom en spanning inzichtelijker:

  • Spanning in Volt: druk van het water in een buis.
  • Stroomsterkte in Ampère: hoeveelheid water per seconde die door een buis stroomt.
  • Weerstand in Ohm: dikte van de waterbuis.
  • Vermogen in Watt: kracht van het water tegen bijvoorbeeld een schoepenrad.

Startmotor vervangen

Zelf een startmotor vervangen? Volg deze 3 stappen.